یادگیری JAES

از کانال یوتیوب ما دیدن کنید
Jaes Sponsor - Basket



گیربکس دستی چگونه کار می‌کند (بخش دوم خودرو): کلاچ، دندهٔ عقب، صدای ساییده‌شدن دنده‌ها

برای تعویض دنده در حالی که موتور روشن است، چرخ‌دنده‌های شفت اصلی به مجموعهٔ مخروط و دندانهٔ همگام‌ساز مجهزند. حلقهٔ همگام‌ساز به همسان‌سازی سرعت چرخ‌دنده‌ها با شفت کمک می‌کند.
حلقه همگام‌ساز می‌تواند همراه با توپی بچرخد و در راستای محور نیز آزادانه جابه‌جا شود.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، اگر بدون استفاده از کلاچ دنده عوض کنیم، دندانه‌های چرخ‌دنده با دندانه‌های غلاف کشویی درست درگیر نمی‌شوند و ناگهان همان صدای ساییده‌شدن را می‌شنویم! چون بدون کلاچ، چرخ لنگر همچنان به گیربکس وصل است و گشتاور زیادی به آن منتقل می‌کند. در این وضعیت، همگام‌سازها فرصت کافی برای همسان‌سازی سرعت دنده و شفت ندارند.
افزون بر این، وقتی بدون کلاچ دنده عوض می‌کنیم، سایش بیهودهٔ زیادی در همگام‌سازها ایجاد می‌شود.





با این اوصاف، اکنون می‌توانیم به دنده‌های دو، سه، چهار و پنج برویم.
اما دندهٔ عقب پیکربندی متفاوتی دارد.

بیش از ۱۰ سال سابقه در تأمین تجهیزات صنعتی، باعث شده است شرکت جی‌ای‌ئی‌اس به شریک معتمد شماری از بزرگ‌ترین خودروسازان جهان بدل شود و پشتیبانی فنی خود را که شامل طیف گسترده‌ای از قطعات صنعتی ضروری در فرایند تولید انواع وسایل نقلیه است، ارائه دهد.

اینجا می‌بینیم که دندهٔ عقب از آرایش سه‌چرخ‌دنده‌ای استفاده می‌کند که یکی از آن‌ها چرخ‌دندهٔ هرزگرد است.
وقتی هرزگرد رانده شده و به دو چرخ‌دندهٔ دیگر متصل می‌شود، شفت خروجی در جهت معکوس می‌چرخد. توجه کنید که دندهٔ عقب همگام‌ساز ندارد؛ بنابراین فقط در حالت توقف کامل می‌توان دندهٔ عقب را درگیر کرد

حرکت دورانی شفت خروجی اکنون از طریق دیفرانسیل به چرخ‌ها منتقل می‌شود.
در ویدیوی بعدی توضیح می‌دهیم چگونه در پیچ‌ها رانندگی کنیم و سیستم فرمان چگونه کار می‌کند.
آیا تا به حال فکر کرده‌اید چرا هنگام رانندگی باید دنده عوض کنیم؟
و چرا هنگام تعویض دنده آن صدای ناهنجار ساییده‌شدن دنده‌ها را می‌شنویم؟

در این ویدیو توضیح می‌دهیم چرا خودروها به گیربکس نیاز دارند.
و برای این کار، اصول کار کلاچ و گیربکس دستی را بررسی می‌کنیم.

در بخش نخست این ویدیو، سیستم کامل احتراق خودرو را بررسی کردیم.
حالا خواهیم دید برای به‌حرکت‌درآوردن خودرو چه باید کرد.

فرض کنید دسته‌دنده در حالت خلاص است؛ یعنی هیچ دنده‌ای درگیر نیست. پیش از تغییر نسبت دنده، باید پدال کلاچ سمت چپ را تا انتها بفشاریم. هدف این پدال، کنترل سرعت خودرو از طریق درگیری جزئی صفحهٔ کلاچ است؛ صفحه‌ای مکانیکی متشکل از یک یا چند دیسک اصطکاکی فشرده. این صفحه باعث می‌شود چرخ لنگر و میل‌لنگ به‌تدریج به گیربکس وصل یا از آن جدا شوند.
در واقع وقتی پدال کلاچ را می‌فشاریم، فنر دیافراگمی کلاچ، صفحهٔ فشار را از چرخ لنگر دور می‌کند و بدین‌ترتیب کلاچ از موتور جدا می‌شود.

اکنون با پدال کلاچ فشرده، دسته‌دنده را در این وضعیت قرار می‌دهیم. همان‌طور که در این انیمیشن می‌بینیم، غلاف کشویی دنده از توپی (که روی شفت ثابت شده است) به‌سوی مخروط همگام‌ساز دندهٔ یک می‌لغزد. حالا که دندهٔ یک انتخاب شده است، باید کلاچ را رها کنیم و هم‌زمان به‌آرامی پدال گاز را بفشاریم تا موتور دوباره به گیربکس متصل شود و خودرو به جلو حرکت کند.

پدال کلاچ در تعویض دنده نقش اساسی دارد. اگر بدون استفاده از آن دنده عوض کنیم، دندانه‌های چرخ‌دنده با دندانه‌های غلاف کشویی درست درگیر نمی‌شوند و آن صدای ساییده‌شدن به‌گوش می‌رسد.
کمی بعد به این موضوع می‌پردازیم…

بیایید اکنون روی عملکرد گیربکس دستی تمرکز کنیم. در موتور احتراق داخلی، بازهٔ دور در دقیقه که موتور در آن بیشترین گشتاور را تولید می‌کند محدود است. به همین دلیل، گیربکس با انتخاب نسبت‌های مختلف دنده برای شرایط گوناگون رانندگی، سرعت و گشتاوری را که به چرخ‌های محرک می‌رسد کنترل می‌کند؛ چه خودرو شتاب بگیرد، چه سرعت کم کند.

دنده‌های پایین، برای رسیدن به شتاب بهتر گشتاور بیشتری فراهم می‌کنند و در عوض سرعت کمتری دارند؛ برای شروع حرکت از حالت توقف یا بالا رفتن از شیب مناسب‌اند.
در مقابل، دنده‌های بالاتر سرعت بیشتر و گشتاور کمتر می‌دهند؛ در نتیجه شتاب کاهش می‌یابد و برای حرکت در مسیر مستقیم با سرعت ثابت مناسب‌اند.